RUINA ZAMKU W OTMĘCIE, WIDOK OD PÓŁNOCNEGO WSCHODU

ak wynika z nie do końca pew­nych źró­deł mu­ro­wa­ny za­mek o­bron­ny zbu­do­wa­ny zo­stał w XV stu­le­ciu z ini­cja­ty­wy ro­dzi­ny Strze­lów her­bu Ko­to­wicz, właś­ci­cie­li Ot­mę­tu w la­tach 1316-1514. Wznie­sio­no go na fun­da­men­tach star­szej wa­row­ni, za­pew­ne śre­dnio­wiecz­ne­go dwo­ru o­bron­ne­go, któ­re­go pow­sta­nie le­gen­dy przy­pi­su­ją ry­cer­skie­mu za­ko­no­wi tem­pla­riu­szy. W cza­sach no­wo­żyt­nych za­mek na­le­żał do wie­lu nie po­wią­za­nych ze so­bą ro­dzin śląs­kich i był wie­lo­krot­nie prze­bu­do­wy­wa­ny. W ro­ku 1514 od Strze­lów ku­pił go Łu­kasz Buch­ta her­bu O­dro­wąż, a po nim ma­jąt­kiem za­rzą­dzał naj­star­szy z je­go sy­nów Jo­achim Buch­ta Bi­lic­ki. Za cza­sów tych dwoj­ga właś­ci­cie­li gmach prze­bu­do­wa­no na styl re­ne­san­so­wy.

ZAMEK I KOŚCIÓŁ W OTMĘCIE NA RYCINIE F.B.WEHRNERA, Topographia Seu Compendium Silesiae 1744-68

RUINY ZAMKU I WIEŻA KOSCIELNA NA POCZTÓWCE Z LAT 20. XX WIEKU

1603 roku zmarł Jerzy Buchta, osta­tni męs­ki po­to­mek właś­ci­cie­li Ot­mę­tu. Wdo­wa po nim Ju­dy­ta Czet­tritz wy­szła po­now­nie za mąż za Mo­ry­ca von Ro­eden z Krap­ko­wic i wkró­tce po­tem sprze­da­ła sta­ry za­mek, któ­ry od­tąd ni­czym nie­chcia­ny pre­zent wę­dro­wał z rąk do rąk. Na­le­żał on mię­dzy in­ny­mi do hra­bie­go von Puec­kler, ro­dzi­ny Thu­nów, La­risch­ów, Op­per­dor­fów i Mar­ti­nich. Czę­ste zmia­ny wła­snoś­cio­we naj­wy­raź­niej mu nie słu­ży­ły, o czym świad­czy fakt, że już w pier­wszej po­ło­wie XVIII wie­ku wy­ko­rzy­sta­no ma­te­riał bu­dow­la­ny po­cho­dzą­cy z je­go mu­rów na po­trze­by re­mon­tu u­sy­tu­o­wa­ne­go po są­siedz­ku koś­cio­ła. Częś­cio­wej roz­biór­ce to­wa­rzy­szy­ła o­pie­wa­ją­ca na kwo­tę 2,400 ta­la­rów tran­sak­cja ku­pna-sprze­da­ży mię­dzy Ma­gda­le­ną von La­risch a pa­ra­fią w Ot­mę­cie, do­ty­czą­ca wie­ży zam­ko­wej, któ­rą włą­czo­no w ob­ręb za­bu­do­wy koś­ciel­nej. Po­stę­pu­ją­ca de­gra­da­cja zam­ku wpły­nę­ła na de­cy­zję o je­go o­pusz­cze­niu, co na­stą­pi­ło na po­cząt­ku XIX wie­ku.

RUINA NA FOTOGRAFIACH Z 1929 ROKU

FOTOGRAFIA Z LAT 30. XX WIEKU

amek nie był nigdy prze­dmio­tem ba­dań te­re­no­wych, dla­te­go nie­wie­le wia­domo dziś na te­mat jego wy­glą­du i ukła­du prze­strzen­ne­go. Praw­do­po­do­bnie by­ło to za­ło­że­nie skła­da­ją­ce się z mu­rów o­bron­nych wznie­sio­nych na pla­nie nie­re­gu­lar­ne­go wie­lo­bo­ku, z jed­no­pięt­ro­wym do­mem głów­nym sto­ją­cym przy mu­rze pół­noc­nym, z dru­gim bu­dyn­kiem po­łud­nio­wym i z wie­żą bra­mną wkom­po­no­wa­ną w po­łud­nio­wo-wscho­dni na­roż­nik li­ni u­moc­nień. Wa­lo­ry o­bron­ne zam­ku pod­kre­śla­ła zbu­do­wa­na w XVI wie­ku wy­su­nię­ta w kie­run­ku za­chod­nim, otwar­ta na dzie­dzi­niec pół­o­krą­gła ba­ste­ja.

PLAN KOŚCIOŁA I POZOSTAŁOŚCI ZAMKU WG KATALOGU ZABYTKÓW SZTUKI W POLSCE: 1. KOŚCIÓŁ pw. WNMP, 2. DZIEDZINIEC ZAMKOWY

o cza­sów współ­czes­nych za­cho­wał się mur o­bron­ny z pół­ko­lis­tą ba­ste­ją, re­lik­ty bu­dyn­ków miesz­kal­nych i frag­men­ty wie­ży na­roż­nej. Ru­ina jest o­pusz­czo­na - praw­do­po­do­bnie sta­no­wi włas­ność szpi­ta­la lub ple­ba­ni, z któ­ry­mi są­sia­du­je. Te­ren zam­ku o­gro­dzo­no.

FRAGMENT OBWAROWAŃ Z RUINĄ PÓŁNOCNEGO BUDYNKU MIESZKALNEGO

uina stoi na prawym brze­gu Odry w Ot­mę­cie, nie­gdyś sa­mo­dziel­nej o­sa­dzie, dziś dziel­ni­cy Krap­ko­wic. Ja­dąc od stro­ny mia­sta, oko­ło 600 met­rów za rze­ką skrę­ca­my w le­wo w ul. Pias­tow­ską pro­wa­dzą­cą w kie­run­ku koś­cio­ła, za któ­rym kry­ją się po­zo­sta­łoś­ci zam­ku. Kil­ka­dzie­siąt me­trów da­lej na pół­noc przy ul. Ks. Fran­cisz­ka Du­szy po obu stro­nach dro­gi znaj­du­ją się dwa du­że par­kin­gi. Naj­bliż­sza sta­cja ko­le­jo­wa mie­ści się w od­da­lo­nym o 5 km Go­go­li­nie.

ZACHODNIA CZĘŚĆ OBWODU WAROWNEGO Z BASTEJĄ POŁUDNIOWO-ZACHODNIĄ

W pobliżu:
Krapkowice - zamek szlachecki XVIIw., 3 km
Rogów Opolski - renesansowy zamek Rogoyskich XVI/XVIIw., 10 km
Głogówek - zamek Oppersdorffów XVIw., 20 km
Moszna - pałac eklektyczny (zwany zamkiem) XIXw., 21 km
Prószków - zamek szlachecki XVIw., 22 km
Chrzelice - zamek joannitów XIIIw., przebudowany, 26 km
Strzelce Opolskie - ruina zamku książąt piastowskich XIVw., 26 km
Kędzierzyn-Koźle - pozostałości zamku Piastów kozielskich XIVw., 25 km
Opole - pozostałości zamku książęcego XIIIw., 27 km
Opole Górka - relikty zamku książęcego XIVw., 27 km

tekst: 2014
fotografie: 2006
© Jacek Bednarek